सहा भागांचे रंगचक्र

सहा भागाचे रंगचक्राचे पेन्सिल,कम्पास व पट्टीच्या सहाय्याने आरेखन करणे.

प्रथम पेपरवर एक केंद्रबिंदू घ्या.

केंद्रबिंदू वर काम्पासाचे टोक ठेऊन वर्तुळावर ७ सेमी त्रिज्येचे वर्तुळ घ्या.

वर्तुळावर एक बिंदू घ्या. त्यास 1 असे नाव देऊ.

बिंदू 1 वर काम्पासाचे टोक ठेऊन वर्तुळावर ७ सेमी त्रिज्येचा ( किंवा घेतलेल्या त्रिज्येचा ) कंस काढा. त्यास 2 असे नाव दया .

बिंदू 2 वर काम्पासाचे टोक ठेऊन वर्तुळावर कंस काढा.त्यास 3 असे नाव दया .

मागील कृती प्रमाणे, बिंदू 3 वर काम्पासाचे टोक ठेऊन वर्तुळावर कंस काढा.त्यास 4 असे नाव दया .

तसेच, बिंदू 4 वर काम्पासाचे टोक ठेऊन वर्तुळावर कंस काढा.त्यास 5 असे नाव दया .

बिंदू 5 वर काम्पासाचे टोक ठेऊन वर्तुळावर कंस काढा.त्यास 6 असे नाव दया .

अशाप्रकारे वर्तुळाचे समान सहा भाग झालेत.

आता आपल्याला वर्तुळाच्या समान सहा भागांचा उपयोग करून दोन समभूज त्रिकोण तयार करायचे आहेत.

प्रथम बिंदू 1 व 3 जोडा.

मागील कृतीप्रमाणे बिंदू 3 व 5 जोडा .

तसेच बिंदू 1 व 5 जोडा .

एक समभूज त्रिकोण पूर्ण झाला.

दुसऱ्या समभूज त्रिकोणा करिता कृती पुढील प्रमाणे.

आकृतीत दाखविल्याप्रमाणे एका समभूज त्रिकोणाचे टोक वरील बाजूस आहे.

तर, दुसऱ्या समभूज त्रिकोणाचे टोक खालील बाजूस आहे.

प्रथम श्रेणी रंग

आता वरील बाजूस टोक असणाऱ्या समभूज त्रिकोणात आपण रंग भरणार आहोत.

हे रंग प्रथम श्रेणीचे रंग आहेत.

प्रथम आपण तांबडा रंग घेऊ.

आता आपण पिवळा रंग भरू.

तसेच, तिसऱ्या बाजूस आपण निळा रंग भरू.

तांबडा,पिवळा व निळा हे तीन रंग प्राथमिक रंग (मूळ रंग) आहेत. हे रंग कोणत्याही रंगमिश्रणाने तयार करता येत नाहीत.

द्वितीय श्रेणी रंग

आता आपण खालील बाजूस टोक असणाऱ्या समभूज त्रिकोणाचा विचार करू.

यात, आपण कोणात्याही दोन प्रथम श्रेणीच्या रंगांचे मिश्रण करणार आहोत.

प्रथम पिवळा व तांबड्या रंगाचे मिश्रण करू. त्यापासून आपल्याला नारंगी हा रंग मिळतो.

आता आपण,निळा व पिवळा रंग एकत्र करून हिरवा रंग तयार करू.

तांबडा व निळा ह्या रंगांच्या मिश्रणाने जांभळा हा रंग तयार होतो.

कोणत्याही दोन प्रथम श्रेणीच्या रंग मिश्रणाने द्वितीय श्रेणीचे रंग तयार होतो. यांना दुय्यम रंग असेही म्हणतात.

पूरक ( विरोधी ) रंग

आता आपण विरोधी रंगांचा अभ्यास करणार आहोत. यांस पूरक रंग असेही म्हणतात.

रंगचक्रात आमने-सामने असणारे रंग विरोधी रंग असतात.

तांबडा (लाल) X हिरवा

नारंगी X निळा

पिवळा X जांभळा

पूरक ( विरोधी ) रंग - प्रात्यक्षिक

उष्ण रंग व शीत रंग

रंगांमुळे मनात उबदार किंवा थंडपणाचे भाव निर्माण होत असतात,

त्यावरून रंगाचे उष्ण रंग व शीत रंग असे प्रकार पडतात.

उष्ण रंग

शीत रंग

तांबडा (लाल), नारंगी व पिवळा हे रंग उष्ण रंग आहेत,तसेच ह्या रंगांच्या मिश्र रंगानी तयार होणारे रंग सुद्धा उष्ण रंग असतात.

हे रंग आग,राग,धोका,उबदार,आक्रमकता इ.भावनेशी संबंधित हे रंग असतात.

उष्ण रंग - प्रात्यक्षिक

निळा, हिरवा व जांभळा हे रंग शीत रंग असतात.तसेच ह्या रंगांच्या मिश्रणाने तयार होणारे रंग हे शीत रंग असतात.

आकाश, पाणी, हिरवळ, शांती इत्यादिशी संबंधित हे रंग असतात.

शीत रंग - प्रात्यक्षिक

धन्यवाद...🙏