00:14.2
00:15.3
Massivlər nədir?
00:15.4
00:16.8
Gəlin, massivi,
00:16.9
00:18.6
kiçik bir rəf kimi təsəvvür edək.
00:22.3
00:24.0
bu bizim videodakı rəfimiz
00:24.6
00:25.8
və bizim kitablar.
00:27.9
00:28.5
hər bir kitabı,
00:29.1
00:30.8
rəfə daxil etdikdə,
00:32.2
00:34.1
biz deyə bilərik ki,
00:34.4
00:35.9
proqramlaşdırmada da,
00:36.0
00:38.7
bütün ədədləri və dəyişənləri,
00:39.9
00:41.1
daxil etmiş oluruq.
00:41.2
00:43.4
Və bizim massivimiz, kiçik bir rəf kimi,
00:44.0
00:44.9
görsənmiş olur.
00:45.3
00:48.1
İndi, gəlin, massivləri kod üzərində yazaq
00:48.2
00:51.7
və bayaqkı, qeyd elədiyimiz nümunəni götürək.
00:56.7
01:00.3
Massivi yazmaq üçün, biz, kvadrat mötərizələrdən istifadə edirik.
01:00.5
01:05.5
Bununla, biz göstəririk ki, meyvələr massiv formatındadır.
01:05.6
01:08.3
Və, içində hər bir meyvəni daxil edirik.
01:21.6
01:22.0
gəlin, biz,
01:24.6
01:25.7
ekranda çap edək.
01:25.8
01:28.3
Bunun üçün nə etmək lazımdır?
01:28.4
01:31.2
Hər bir proqramlaşdırma dilində olduğu kimi,
01:31.3
01:34.2
Pythonda da, massivlər sıfırdan başlayır.
01:34.3
01:36.7
Yəni, ilk elementin indeksi,
01:36.9
01:37.6
sıfır olur.
01:37.7
01:40.5
Bununla da, biz, alma yazısını çıxartmaq üçün
01:40.6
01:41.5
nə etməliyik?
01:41.6
01:43.3
Biz yazmalıyıq,
01:47.4
01:49.5
və mötərizəni açırıq,
01:49.6
01:51.2
yazırıq sıfır.
01:51.6
01:53.0
Bu, o deməkdir ki,
01:53.7
01:55.7
biz Pythona əmr edirik,
01:56.1
01:59.9
get meyvələr massivinə,
02:00.0
02:02.7
və orda sıfırıncı elementi çıxart.
02:02.8
02:05.0
sıfırıncı element biz dediyimiz kimi,
02:05.5
02:06.4
birinci elementdir.
02:07.1
02:09.8
Və biz bunu test etsək,
02:13.0
02:15.1
görərik ki, bizə, ekrana almanı çap etdi.
02:16.5
02:17.7
Bəs, nə düşünürsünüz?
02:17.8
02:20.1
Bananı çap etmək üçün neçə yazmaq lazımdır?
02:20.4
02:21.4
Gəlin, yoxlayaq.
02:21.5
02:24.2
Sıfırıncı element almadır.
02:24.3
02:26.5
Birince element armuddur.
02:27.0
02:29.4
İkinci element is, banandır.
02:31.0
02:33.4
biz yazsaq, meyvələr 2,
02:34.1
02:35.2
və yoxlasaq,
02:36.0
02:39.7
görərik ki, bizdə, ekrana bananı çap etdi.
02:40.0
02:41.0
İndi isə, gəlin,
02:41.1
02:43.5
meyvələrin içinə, əlavə meyvələr əlavə edək.
02:43.9
02:46.4
Məsələn, biz yazsaq, meyvələr
02:47.0
02:48.4
nöqtə "append"
02:48.5
02:53.5
"append" funksiyası massivlərin içinə yeni element əlavə edir.
02:53.6
02:56.8
Və, biz bura, hansısa bir meyvəni yazaq.
03:00.4
03:05.2
Və biz, meyvələr massivinin hamısını çap etsək,
03:08.2
03:09.4
görərik ki,
03:16.0
03:19.4
Meyvələri meyvə massivinə daxil edək.
03:20.0
03:23.3
Biz, bir neçə meyvə əlavə edə bilərik.
03:31.0
03:32.0
Və biz yenə,
03:33.5
03:34.2
çap edirik.
03:34.3
03:35.7
Bunu da yoxlasaq,
03:37.5
03:39.0
görərik ki, alma,
03:43.2
03:45.0
və nar kimi meyvələr var.
03:45.1
03:46.3
Eyni zamanda,
03:47.6
03:50.1
nöqtə "pop" funksiyası vardır.
03:50.8
03:52.2
"Pop" funksiyası nə edir?
03:52.3
03:53.4
"Pop" funksiyası,
03:53.9
03:57.2
massivin daxilində ən axırıncı elementi silir.
03:57.7
03:59.3
Gəlin, yoxlayaq.
03:59.4
04:01.1
Biz yazsaq, meyvələr
04:07.0
04:10.2
və axırda, yenə də, meyvələri "print" etsək,
04:11.5
04:12.8
Deməli, bizdə bundan qabaq,
04:15.0
04:16.1
bu formatda idi
04:16.2
04:17.6
və axırıncı element nar idi.
04:18.4
04:20.6
İndi, gəlin, test edək.
04:21.1
04:26.6
Alma, armud, banan, gilas və bununla da, bitir.
04:27.1
04:30.2
Massivlərdə biz, hər bir elementi də, dəyişə bilərik.
04:30.6
04:33.8
Məsələn, gəlin, armudu dəyişək.
04:34.6
04:35.8
Ona görə, yazırıq:
04:38.1
04:39.3
Armud bizdə,
04:39.4
04:42.1
birinci indeksdə yerləşdiyi üçün,
04:42.7
04:45.6
Meyvələr mötərizədə 1
04:47.7
04:50.8
burda isə, biz, yeni meyvə adı daxil edirik.
04:54.5
04:57.4
Və biz, yenidən, meyvələri çap etsək,
04:58.3
04:59.8
görərik ki,
05:00.3
05:02.5
bizdə, çıxır alma
05:03.2
05:05.9
və armudu əvəz edir tut,
05:09.5
05:10.3
Bəs, yaxşı,
05:10.5
05:11.4
təsəvvür edin,
05:11.6
05:13.4
bizim massivin içində
05:13.8
05:15.8
bir milyona yaxın ədəd var.
05:17.2
05:18.8
hamısını bir-bir print
05:19.2
05:19.9
meyvə sıfır,
05:20.2
05:21.2
print meyvə bir,
05:21.5
05:22.7
print meyvə iki,
05:23.8
05:24.6
yazmaq yerinə,
05:24.7
05:25.9
necə edə bilərik ki,
05:26.0
05:27.4
hamısını bir dəfəyə çıxardaq.
05:27.5
05:29.8
Bunu isə, artıq, növbəti dərsimizdə öyrənəcəyik.
05:30.0
05:31.3
Sizə təklif edirəm ki,
05:31.5
05:33.1
massivlərin üstündə
05:33.2
05:35.0
özünüz bir az da, işləyəsiniz
05:35.1
05:36.3
və testləri edəsiniz.
